Vraag en antwoord mobiel banditisme

Mobiel banditisme zijn rondtrekkende bendes die vermogenscriminaliteit plegen en in Nederland verblijven zonder vaste woon- of verblijfplaats. De opdrachtgever opereert meestal vanuit het buitenland. De bendes plegen delicten als plofkraken, inbraken, winkel-, metaal en autodiefstal. In 2012 ging het hierbij om ongeveer 5000 personen in wisselende samenstelling. De totale schade voor de Nederlandse detailhandel wordt geschat op €250 miljoen (2009).
Een belangrijk kenmerk van mobiele bendes is dat ze nooit lang op een zelfde plaats blijven.

Het betreft een breed scala van criminaliteit. Diefstal van of uit auto’s is een bekende. De bendeleden krijgen een boodschappenlijstje mee. Onderdak en vervoer wordt voor ze geregeld. Soms staan hit-adressen al ingevoerd in een navigatiesysteem. Zo reed een mobiele bende langs diverse Porsche eigenaren. De koplampen van de auto’s werden gestolen. We weten dat dergelijke lampen in het land van herkomst worden gebruikt voor hennepkwekerijen.

Omdat deze vorm van criminaliteit de samenleving miljoenen euro’s kost, staan de bendes nu meer in de spotlights. De aanpak richt zich met name ook op de facilitators: oftewel de mensen die bijvoorbeeld de reis naar Nederland betalen, een slaapplek verzorgen en aangeven waar de dieven hun slag moeten slaan. Dat zijn vaak personen die werken en wonen in Nederland.

Nederland moet onaantrekkelijk zijn voor rondtrekkende bendes. Het moet de bendes moeilijk gemaakt worden om goederen te stelen en af te zetten. Ook harder straffen kan hierbij helpen.

Door de maatschappelijke ontwikkelingen is er aandacht voor gekomen. Samen met de detailhandel, het ministerie van Veiligheid en Justitie en het OM is een actieplan samengesteld. Winkelbeveiligers letten onder andere extra op (met aluminium geprepareerde) rooftassen en winkeliers plaatsen zoveel mogelijk camera’s. Die camerabeelden wisselen de winkelketens binnen de eigen branche uit. Privacy technisch is het nog niet mogelijk om tussen de verschillende bedrijfssectoren de filmbeelden uit te wisselen. In het kader van een onderzoek kan de politie de beelden wel vorderen.
De aanpak van heling is ook binnen dit overleg ontwikkeld. Er zijn met name politieacties uitgevoerd op zwarte markten. Het blijkt dat de gestolen goederen veelal in Nederland worden verkocht.