Vrijspraak gevorderd in strafzaak tegen voormalig gemeenteambtenaar

Vandaag heeft het OM in Amsterdam vrijspraak gevorderd tegen een 36-jarige vrouw, voormalig projectleider van het team radicalisering en polarisatie van de gemeente Amsterdam, die ervan verdacht werd met drie facturen te hebben gefraudeerd. De officieren omschrijven haar gedrag als ‘slordig en onprofessioneel’ maar concluderen dat er onvoldoende bewijs is voor het opmaken van valse facturen en het gebruik maken daarvan. Tegen een 38-jarige man die vandaag ook terechtstond op verdenking van fraude met deze drie facturen eiste het OM een taakstraf van 120 uur en kondigden ze een ontnemingsvordering aan.

Het strafrechtelijk onderzoek naar ambtelijke corruptie en valsheid in geschrifte betreffende drie facturen startte in 2017 naar aanleiding van een aangifte door de gemeente Amsterdam. Deze aangifte was gebaseerd op een onderzoek dat het Bureau Integriteit was gestart nadat er twee anonieme meldingen waren binnengekomen. Het Bureau Integriteit concludeerde in haar onderzoek dat de mannelijke verdachte bij de gemeente facturen had ingediend gebaseerd op een vermoedelijk fictieve/niet-bestaande campagne. De vrouwelijke verdachte, projectleider van het team radicalisering en polarisatie, zou de facturen onterecht hebben gefiatteerd. Beide verdachten zouden blijkens het onderzoek van het Bureau Integriteit een vriendschappelijke relatie hebben onderhouden.

Campagne

In de loop van het strafrechtelijk onderzoek is duidelijk geworden dat er binnen de gemeente wel degelijk plannen hadden bestaan voor de zogenoemde ‘grijze campagne’ waar de facturen betrekking op hadden. Wijlen burgemeester Van der Laan zou deze campagne - bestaande uit filmpjes die op social media zouden worden gepubliceerd - hebben willen starten met als doel radicalisering onder jongeren tegen te gaan. Aanvankelijk was het idee dat niet bekend zou worden dat de gemeente de afzender was. Daarom was ook op het stadhuis slechts een heel beperkt aantal personen bekend met de plannen voor deze ‘grijze campagne’. Later werd overigens afgezien van dit idee van een anonieme afzender en nog later werd besloten de filmpjes sowieso niet te publiceren.

Of het nu een vertrouwelijke campagne was of niet, is niet relevant voor de juridische beoordeling van deze strafzaak. Het is aan politie en OM te onderzoeken of er sprake is van strafbare feiten. Tijdens het onderzoek werden onder meer getuigen gehoord, telecomgegevens opgevraagd, financiële gegevens bestudeerd, telefoons getapt en woningen doorzocht. In juli 2018 heeft het OM al aangegeven dat het onderzoek geen bewijs voor ambtelijke corruptie heeft opgeleverd. 

Valselijk opmaken

Uit het onderzoek blijkt dat de mannelijke verdachte tweemaal een urenspecificatie heeft ingediend met daadwerkelijk gewerkte uren voor een ander project dan de grijze campagne. Het OM vermoedt dat hij betaald wilde worden voor werkzaamheden waarvoor hij via een andere  opdrachtgever ook al was betaald. De officieren achten wettig en overtuigend bewezen dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan het valselijk opmaken van twee facturen. De officieren in hun requisitoir: “Hij heeft met zijn handelen bewust misbruik gemaakt van de vrijheid die hij in het kader van de grijze campagne van de gemeente Amsterdam had gekregen.” Daarom eisten zij een onvoorwaardelijke taakstraf van120 uur en hebben ze een ontnemingsvordering aangekondigd.

Onvoldoende bewijs

De vrouwelijke verdachte werd in juli 2017 door de gemeente Amsterdam buiten functie gesteld en kreeg later strafontslag. In juni 2019 oordeelde de bestuursrechter dit strafontslag gegrond omdat  ‘in elk geval de schijn van belangenverstrengeling was ontstaan’. Die belangenverstrengeling komt ook in dit dossier overtuigend naar voren. “De vrouwelijke verdachte heeft een zeer grote rol heeft gespeeld bij het verlenen van opdracht(en) aan de mannelijke verdachte en de beoordeling van zijn facturen. In het licht van alle facturen die door hem voor de grijze campagne zijn verstuurd, zonder enige onderbouwing van de gemaakte uren, die zonder blikken of blozen door de vrouwelijke verdachte werden goedgekeurd, is haar handelen zonder meer als onprofessioneel en onzakelijk te bestempelen.”

Van de vrouw mocht een kritischer blik worden verwacht bij het goedkeuren van dergelijk grote facturen die van gemeenschapsgeld worden betaald, maar de vraag is of er daadwerkelijk sprake is geweest van opzet. Zo is niet gebleken dat ze op enigerlei wijze ervan heeft geprofiteerd. “Alles afwegend komen wij tot de conclusie dat haar gedrag op zijn zachtst gezegd slordig en onprofessioneel was, maar dat het dossier onvoldoende bewijs bevat dat geconcludeerd kan worden dat in haar geval sprake was van (voorwaardelijk) opzet met betrekking het opmaken van valse facturen en het gebruik maken daarvan”, aldus de officieren die dan ook vrijspraak vorderden tegen de voormalig gemeenteambtenaar.