Verdachte in zaak Rik van de Rakt voor de rechter: zes vragen en antwoorden
Zondag 19 april 2020 stopte het leven van de nog maar 18-jarige Rik van de Rakt. Op weg naar zijn werk werd hij in Oss doodgestoken. Hij bleek het willekeurige slachtoffer te zijn van een 25-jarige man uit Soedan. Hij stak Rik zonder enige reden neer in een psychose. Vandaag stond de verdachte voor de rechter. Met de officier van justitie blikken wij terug op de zaak en spreken wij over de emotionele zitting van vandaag.
Wat gebeurde er precies die ochtend?
“Rik werd die ochtend rond 07.45 uur zwaargewond naast zijn fiets gevonden op de kruising van de Julianasingel met de Doctor Saal van Zwanenbergsingel in Oss. Hij overleed kort daarna aan zijn verwondingen. Aanvankelijk was onduidelijk wat er met hem was gebeurd, maar al gauw bleek dat Rik gestoken was met een mes. Kort daarna werd de man aangehouden die vandaag voor de rechter stond.”
Hoe kwam de verdachte in beeld?
“Toen het onderzoek op de plaats delict (pd) volop gaande was, kwam er om 10:24 uur bij de politie een melding binnen over een man die in verwarde toestand op het station in Oss zou lopen. Op het perron kwam de politie een man met een fiets tegen. Op zijn fiets, kleding en schoenen zaten bloeddruppels en de politie ontdekte een mes op zijn bagagedrager met daarop bloed van Rik. De man werd even later aangehouden. De bewijzen tegen de man stapelden zich later op. Zo was hij door getuigen gezien op de pd en stond de man op bewakingsbeelden.”
Wat heeft hem bezield?
“Al vanaf het begin hielden wij rekening met een ernstig verwarde verdachte. Daarom zijn ook direct onderzoeken gedaan naar zijn toestand door het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP). Daaruit blijkt dat de man ernstig getraumatiseerd is, met name door de oorlog in zijn geboorteland. Hij is bekend met wanen, psychoses en hallucinaties. Uit het rapport van de psychiater blijkt dat de man volledig ontoerekeningsvatbaar was. Er is ook geen enkel motief gevonden voor het doden van Rik. Hij lijkt echt een willekeurig slachtoffer en dat maakt het allemaal extra wrang.”
Wat betekent die ontoerekeningsvatbaarheid voor de straf?
“Wie een misdaad pleegt terwijl hij volledig ontoerekeningsvatbaar is, krijgt in ons land geen (gevangenis)straf. De dader kan wel de maatregel van terbeschikkingstelling (tbs) met dwangverpleging krijgen en dat hebben wij vandaag dan ook geëist. Deze man is zonder behandeling een groot gevaar voor de maatschappij.”
Dat moet toch onverteerbaar zijn voor de nabestaanden?
“Het leed wat hen is aangedaan is ongekend groot. Sinds 19 april heb ik regelmatig met de familie van Rik gesproken, ook in de aanloop naar de zitting van vandaag. Het is verschrikkelijk dat zij hem moeten missen door wat deze man heeft gedaan. Tijdens de slachtofferverklaringen kwam het verdriet vandaag opnieuw naar voren en dat raakt iedereen. Op eerdere zittingen werd al duidelijk dat wij geen gevangenisstraf konden eisen tegen de verdachte, maar tbs. Dat was voor de familie dan ook geen verrassing en iedereen reageert daar anders op.”
Hoe kijk je persoonlijk terug op deze zaak?
“Rik was nog maar 18 jaar en werd om niets doodgestoken. Dat is bijna niet te geloven en dat grijpt ook mij aan. Als officier van justitie ga je met de politie op zoek naar de waarheid. Je wilt weten wie dit heeft gedaan en waarom dit is gebeurd. Op die laatste vraag hebben wij geen volledig antwoord gekregen en dat is bitter, zeker voor de familie. Het is voor de maatschappij, maar zeker ook voor de verdachte goed dat hij is opgepakt en voorlopig niet meer vrijkomt. Misschien is dat het enige positieve aan deze zaak, maar Rik blijft gemist worden.”