‘Voormalige drugsboot wordt opleidingsschip’

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft een in beslag genomen boot geschonken aan het Scheepvaart en Transport College in Rotterdam (STC). Het is voor het eerst dat het OM dit doet. Het schip is in beslag genomen in een witwasonderzoek en was vermoedelijk betrokken bij drugstransporten. Het STC  gaat het schip gebruiken voor onderwijs en wetenschap. De boot is op maandag 27 november gedoopt.

Het OM wil met het herbestemmen van beslag het effect van strafrecht vergroten. Het initiatief past in de aanpak van ondermijnende criminaliteit en is tot stand gekomen in samenwerking met de Politie Eenheid Rotterdam en de dienst Domeinen Roerende Zaken: “Het afpakken van geld of ander bezit, raakt criminelen op een plek die hen pijn doet. Door het beslag een nieuwe maatschappelijke bestemming te geven, maken we dat letterlijk zichtbaar in de samenleving. Het is een positieve handreiking voor de gemeenschap en een helder signaal dat criminelen met hun geld en dure spullen niet onoverwinnelijk zijn. Het maakt zichtbaar dat misdaad niet mag lonen en dat de samenleving beter wordt van de bestrijding van criminaliteit: Dat oranje schip was van criminelen in de drugshandel, nu worden er jonge mensen opgeleid voor een eerlijke baan” zegt hoofdofficier van justitie Marc van Nimwegen van Parket Rotterdam. De inspiratie voor het geven van een nieuwe bestemming voor in beslag genomen goederen deed het OM op in Italië, waar het al vaker gebeurt: “Nederland is niet anders of beter dan andere landen in Europa. Voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit kijken we onder andere naar Italië. Wat we daar hebben gezien is het afpakken van crimineel vermogen om dat vervolgens direct terug te geven aan de samenleving. Dat zou ook goed kunnen werken in Nederland. Dit is een eerste pilot. Dat zouden we vaker willen doen” zegt hoofdofficier Marianne Bloos van het Functioneel Parket – het onderdeel van het OM met specifieke kennis en expertise op het gebied van afpakken.

Witwasonderzoek

Het schip is in het najaar van 2016 in beslag genomen in een witwasonderzoek van het Parket Rotterdam. Het onderzoek startte in september 2016 nadat de politie de verblijfslocatie had doorzocht van een man, die een vuurwapen in de bosjes had gegooid. De man is in december 2016 veroordeeld voor verboden wapenbezit. Op de doorzochte locatie werden documenten gevonden die horen bij een bedrijf en een loods in de Spaanse Polder. Bij de doorzoekingen van het bedrijf en de loods wordt een snelle speedboot aangetroffen en verpakkingen waarin vermoedelijk cocaïne heeft gezeten. Het bedrijf heeft geen legale inkomsten, maar wel een schip op naam, waardoor Politie en OM een witwasverdenking krijgen: Het schip is gefinancierd uit criminele inkomsten. Er zijn aanwijzingen dat het schip eerder bij verdachte situaties (met vermoedelijk verdovende middelen) betrokken was. De bestuurder van het bedrijf blijkt een katvanger. Zijn wetenschap van vermoedelijke criminele activiteiten kan niet worden bewezen. Hij heeft afstand gedaan van het schip. Het schip is specifiek voor Arctische poolexpedities ontworpen: het heeft een speciale bouw met lage diepgang, er zijn geïsoleerde wanden aangebracht en verder is er een zogenoemde ‘moonpool’ geplaatst. Dit is een brede buis door de bodem van het schip waarmee de zeebodem geobserveerd kan worden. De moonpool zou kunnen worden gebruikt voor het ongemerkt te water laten van een duiker. Het schip is na één expeditie verkocht en uiteindelijk in eigendom gekomen van het maritiem onderzoeksbedrijf. De Belgische autoriteiten hebben in het najaar van 2016 het schip op verzoek van Parket Rotterdam in beslag genomen.

Klimaatonderzoek

Normaliter kunnen in beslag genomen goederen worden verkocht door de dienst Domeinen en dan vloeit de opbrengst in de schatkist. Door de specifieke kenmerken van het schip is de kans aanwezig dat het schip dan weer in verkeerde handen valt. Daarom heeft het OM besloten het schip een nieuwe bestemming te geven. De Belgische autoriteiten hebben afgezien van ‘asset sharing’ om de pilot mogelijk te maken.

Het schip is geschonken aan STC en gaat als opleidingsschip dienen voor studenten. STC zal het gebruik van het schip delen met de  universitaire onderzoekgemeenschap voor Arctisch Onderzoek. Zij hebben vanwege de karakteristieken van het schip interesse getoond en ze willen daarmee op Spitsbergen (de Noordpool) onderzoek doen naar klimaatverandering en de Arctische ecosystemen. Het bijzondere ontwerp van het schip maakt dat de schenking van waarde is voor deze partijen.