Ontsleutelde berichtgeving crypto-gsm’s cruciaal in zaak vergismoord
Voor het eerst is er vandaag een openbare zitting waarin PGP-berichten uit het omvangrijke onderzoek 26Sassenheim een belangrijke rol spelen. Het betreft een pro forma in de rechtbank Midden-Nederland tegen een 30-jarige man uit Utrecht. Hij wordt verdacht van een zogenoemde vergisliquidatie op 12 januari 2017 in Utrecht.
Vergismoord
De pro forma in het onderzoek 09Doorn en 09Roos draait om de vergismoord uit januari in Utrecht. Versleutelde PGP (Pretty Good Privacy) berichten over de moord zijn door het Team High Tech Crime van de politie, in het kader van onderzoek 26Sassenheim, veilig gesteld en ontsleuteld. Hierdoor is beter zicht verkregen op de rol die de verdachte, die vandaag terechtstaat, bij de moord zou hebben gehad.
De PGP-email-berichten gaan volgens justitie merendeels over het natrekken van de wandelgangen van het eigenlijke beoogde doelwit en de liquidatie zelf. Zo communiceert de gebruiker: “Dank u broertje dan laat ik de heads erop af gaan.”
Er viel uiteindelijk een ander dodelijk slachtoffer dan het beoogde doelwit. Ook na deze moord werd erover gecommuniceerd door de gebruiker met zijn BlackBerry, zo is gebleken uit de gesprekken aangeleverd vanuit het onderzoek 26Sassenheim.
Relevante informatie is verstrekt aan het Arrondissementsparket Midden-Nederland dat de vergismoord onderzoekt. In het onderzoek 09Doorn en 09Roos is naar voren gekomen dat de verdachte de vermoedelijke gebruiker is van de BlackBerry.
26Sassenheim
Het Team High Tech Crime van de Landelijke Eenheid en het Landelijk Parket is in mei 2015 onderzoek 26Sassenheim gestart. De twee hoofdverdachten in het onderzoek boden hun vooral criminele klanten producten en diensten aan. Het tweetal leverde, onder de merknaam ‘PGP Safe’, ‘crypto-gsm’s’: geprepareerde BlackBerry of Android smartphones waarmee alleen versleuteld kan worden gecommuniceerd.
Op 9 mei 2017 werden de toen 51-jarige man uit Huizen en 66-jarige man uit Amsterdam aangehouden als hoofdverdachten in het witwasonderzoek. De mannen zijn in juli geschorst uit de voorlopige hechtenis.
Op die actiedag in mei heeft de politie vele versleutelde mobieltjes en sim-kaartjes aangetroffen en in beslag genomen. Daarnaast werden er gegevens veiliggesteld van de technische infrastructuur die door PGP Safe gebruikt werd om de versleutelde PGP berichten te versturen. In deze data werden meer dan 700.000 versleutelde berichten gevonden, waarvan er inmiddels ruim 337.000 ontsleuteld en leesbaar zijn. Relevante informatie uit die berichten wordt verstrekt aan lopende strafrechtelijke onderzoeken.
Facilitators
De politie en het Openbaar Ministerie treden hard op tegen mensen die criminelen/criminele organisaties (digitaal) ondersteunen of faciliteren. Deze zogenoemde facilitators worden vervolgd en hun criminele vermogen wordt afgepakt.
De PGP BlackBerry’s zoals door de verdachten in onderzoek 26Sassenheim werden verkocht, zijn vooral in gebruik bij criminelen. Hoewel criminelen zich afgeschermd van de opsporingsdiensten wanen in hun gebruik van versleutelde communicatie, blijkt dat steeds vaker een misvatting; regelmatig lukt het politie en justitie om versleutelde PGP berichten te ontcijferen.
Het is niet voor het eerst dat er een onderzoek plaatsvindt naar de handel in gecrypte gsm’s en diensten aan de onderwereld. Dat gebeurde april vorig jaar ook in het omvangrijke onderzoek 26DeVink naar het Nijmeegse bedrijf Ennetcom.