Ontnemingen van meer dan 1,9 miljoen geëist tegen pluimveehouders in onderzoek naar overtreden meststoffenwet
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vandaag in de rechtbank in Den Bosch ontnemingen tot 1.800.000 euro geëist tegen drie pluimveehouders uit Noord-Brabant. Het OM verwijt hen het houden van meer kippen dan waarvoor ze pluimveerechten betaalden. “De Meststoffenwet houdt in dat het een bedrijf verboden is pluimvee te houden in een boekjaar zonder in datzelfde jaar voldoende pluimveerechten te bezitten,” zei de officier op zitting. Dat staat los van hoe milieuvriendelijk het bedrijf ook zegt te zijn: “Een veehouder die een modern bedrijf voert, zal minder emissie veroorzaken dan andere bedrijven, maar dit ontslaat de veehouder niet van de plicht om voldoende dierrechten te leasen of te kopen.”
Onderzoek door NVWA
Uit onderzoek van de NVWA blijkt volgens het OM dat de pluimveehouder uit de gemeente Oss in 2016 en 2017 ruim 22.000 pluimvee eenheden teveel heeft gehouden. Een bedrijf uit de gemeente Heusden heeft volgens het OM in 2015 en 2016 in totaal ruim 90.000 eenheden te veel gehouden. Het onderzoek naar het bedrijf uit Heusden volgde naar aanleiding van een analyse van de hoeveelheid aangekocht voer voor het pluimvee. Een bedrijf uit de omgeving van Tilburg kwam volgens het OM in 2015, 2016, 2017 en 2018 in totaal ruim 1.400.000 pluimveerechten tekort. Het bedrijf heeft de pluimveerechten die het had verkocht om te investeren in techniek om emissiearm mest te verwerken door een speciale manier van droging. Daarvoor ontvangt de pluimveehouder ook tientallen miljoenen euro subsidie.
‘Europa houdt ons niet voor niets in de gaten’
Bedrijven moeten ondanks het hebben van moderne stalsystemen of andere bedrijfsmatige voorzieningen met betrekking tot hun emissies, gewoon 100% dekking aan dierrechten verzorgen. “Een ontheffing is simpelweg niet voorzien in de wet,” zei de officier op zitting. Bedrijven die die rechten niet bezitten, besparen zich die kosten. “Dieren belasten het milieu door uitstoot van stikstof, fosfaat, ammoniak en overige broeikasgassen. Daarnaast produceren ze fijnstof en geur,” zei de officier op zitting. Het systeem van de Meststoffenwet is er om zicht te houden op de hoeveelheid geproduceerde mest. Het systeem kent een plafond; op enig moment is er in Nederland een maximaal aantal dierrechten aanwezig, daarmee wordt op landelijk (en regionaal) niveau de maximale hoeveelheid varkens en pluimvee in Nederland geregeld, dit tegen de achtergrond van het maximeren van de uitstoot van de veestapel, in het licht van Europees recht. “Europa houdt ons niet voor niets scherp in de gaten,” zei de officier van justitie op zitting.
Buitenwettelijk concurrentievoordeel
De ondernemer uit de gemeente Tilburg maakte duidelijk dat hij goede bedoelingen had met zijn bedrijf. Hij had de gekapitaliseerde PE aangewend om investeringen in het bedrijf te doen en het bedrijf daarmee vergroend en zoveel mogelijk kringloopbestendig gemaakt. Echter de manier waarop deze investeringen zijn gefinancierd betekent dat het bedrijf een groot concurrentievoordeel ten opzichte van andere bedrijven heeft geboekt. Andere bedrijven zijn wel binnen de wet gebleven en hebben dergelijke investeringen niet kunnen doen.
“Deze verdachte ondernemer heeft in feite een politieke keuze gemaakt door buiten de wet te treden. Politieke keuzes moeten echter door de wetgever worden gemaakt. Als niet stevig wordt opgetreden tegen bedrijven die valse concurrentie plegen, valt de prikkel tot nalevingsbereidheid bij andere ondernemers weg.”, aldus de officier.
Geëiste straffen
Tegen de ondernemer uit de gemeente Tilburg eist het OM een geldboete van 200.000 euro waarvan 100.000 euro voorwaardelijk, een werkstraf van 240 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden.
Het OM wil daarnaast het bedrag van 1.907.557 euro dat de pluimveehouder heeft bespaard over de jaren 2015 tot en met 2018, ontnemen.
Tegen het bedrijf uit Heusden eist het OM een geldboete van 50.000 euro, waarvan 40.000 euro voorwaardelijk. Daarnaast eist de officier een voorwaardelijke stillegging van het bedrijf met een proeftijd van drie jaar. “Als stok achter de deur,” aldus de officier op zitting. Daarnaast eist het OM een ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel van in totaal 199.184 euro. De kosten die het bedrijf maakte door te betalen voor varkensrechten terwijl ze geen varkens hielden zijn hier, uit coulance, vanaf getrokken.
De leidinggevende van het bedrijf uit Heusden hoorde een taakstraf van 80 uur, waarvan 40 uur voorwaardelijk, tegen zich eisen. De officier verzocht de behandeling van de ontneming aan te houden omdat door verdachte werd aangevoerd dat er grote schulden zijn die betaling van de ontneming onmogelijk maken. De officier is van mening dat dit eerst uitgezocht moet worden voordat van matiging van de ontneming eventueel sprake kan zijn.
Tegen het bedrijf uit de gemeente Oss eiste de officier een geldboete van 7500 euro, waarvan 2500 euro voorwaardelijk en een ontneming van 41.934 euro. Ook hier zijn de kosten van te veel betaalde varkensrechten vanaf getrokken.
Tegen de leidinggevende van het bedrijf uit de gemeente Oss eist de officier een voorwaardelijke geldboete van 5000 euro. “Omdat de boete voor de maatschap hem indirect ook raakt,” zei de officier op zitting.
De rechtbank doet over twee weken uitspraak.