De avondklokrellen in Rotterdam: negen vragen aan hoofdofficier Hugo Hillenaar
Groepen relschoppers hebben maandagavond een spoor van vernielingen achtergelaten in de omgeving van de Beijerlandselaan in Rotterdam-Zuid. Samen met de politie is het Openbaar Ministerie een groot onderzoek gestart om de daders van de onlusten op te sporen. Maar hoe werkt zo’n onderzoek en welke keuzes zijn van belang? We vragen het hoofdofficier van justitie Hugo Hillenaar.
Hoe heeft u de gebeurtenissen van maandag ervaren?
“Het is ronduit schokkend om te zien hoe groepen relschoppers op grote schaal op straat alles kapot maakten. Winkels van ondernemers die iedere dag keihard werken werden geplunderd. Er zijn agenten gewond geraakt en bewoners voelden zich onveilig in hun eigen huis. Dit kunnen we als maatschappij absoluut niet tolereren.”
Welke rol heeft het OM bij dit onderzoek?
“Het Openbaar Ministerie zorgt er met de politie voor dat strafbare feiten worden onderzocht. Er is daarom direct een Team Grootschalig Onderzoek (TGO) gestart met aan het hoofd een officier van justitie die het omvangrijke onderzoek leidt. Zowel bij de politie als bij het OM zijn we er op gebrand de verantwoordelijken aan te houden en te bestraffen.”
Zijn er beelden van de relschoppers en worden die naar buiten gebracht?
“Het onderzoeksteam heeft inmiddels heel veel beelden beschikbaar waarop relschoppers te zien zijn. Die zijn afkomstig van cameratoezicht, bodycams van agenten en bewakingscamera’s die bijvoorbeeld in winkels hangen. Ook zijn er veel beelden op social media verschenen die allemaal veilig zijn gesteld en gebruikt worden in het onderzoek. Dan wordt goed gekeken wie waar verantwoordelijk voor is. Als iemand wil voorkomen dat beelden van hem of haar naar buiten worden gebracht dan raad ik die persoon aan zichzelf te melden bij de politie. Ook ouders kunnen dat doen.”
Als er zoveel beelden zijn, waarom worden die niet direct getoond om de daders achter de tralies te krijgen?
“Dat kan niet zomaar. Daar zijn duidelijke regels over afgesproken. We bekijken de beelden eerst zelf uitgebreid. Wat doet de verdachte precies op de beelden? Kennen of herkennen we de persoon en zit hij of zij niet al vast voor een ander vergrijp die avond? Als al dit soort zaken is uitgezocht mogen we pas een volgende stap zetten. Eén van de opties is dan het tonen van beelden in de media.”
Als je nou tussen de relschoppers stond, maar je deed verder niets. Ben je dan ook strafbaar en kun je dan worden aangehouden?
“De politie heeft via de megafoon verschillende keren duidelijk aangegeven dat de mensen die zich in het gebied rond de Beijerlandselaan ophielden naar huis moesten gaan. De burgemeester had een noodbevel afgegeven. Als je dan weigert te vertrekken ben je strafbaar. Maar het onderzoek zal zich vooral richten op de groep die vernielingen heeft gepleegd, geweld heeft gebruikt en winkels heeft geplunderd.”
Wanneer komen de verdachten voor de rechter?
"Dat is nog niet bekend omdat er nog keuzes gemaakt moeten. Worden de zaken bijvoorbeeld afgedaan via snelrecht? Dan moet heel duidelijk zijn wie waar verantwoordelijk voor is. Het onderzoeksteam is op dit moment heel druk met alles in kaart brengen. Zodra er meer duidelijk is, zullen we dat melden.”
Wat voor straffen kunnen de relschoppers krijgen?
“Op geweld tegen hulpverleners staan forse straffen. Dat geldt ook voor het vernielen of plunderen van andermans eigendommen. Maar zeker ook het oproepen tot geweld op bijvoorbeeld social media is een strafbaar feit. Daarom zullen we gaan inzetten op forse straffen voor de verantwoordelijken van deze geweldsgolf. Per verdachte wordt, afhankelijk van zijn of haar rol, gekeken wat een passende afdoening is. Dat kan uiteenlopen van gebiedsverboden tot celstraffen. De straffen voor geweld tegen hulpverleners zijn verhoogd. Dit betekent dat als iemand stenen of vuurwerk naar de politie gooit je er niet met een taakstraf vanaf komt. ”
Wie zijn de arrestanten?
“Over de identiteit van de verdachten kunnen we vanwege privacy redenen geen uitspraken doen. Wat wel opvalt is dat het vooral om jongeren gaat. Ik doe dan ook een dringend beroep op de ouders of verzorgers van deze jongeren om het gesprek met ze aan te gaan. Hou ze binnen als de avondklok van kracht is! Jongeren die zich laten meeslepen en worden opgepakt krijgen een strafblad en kunnen daar in de toekomst grote problemen door krijgen.”