Luchtvaarzitting: straffen voor misdragen aan boord, schijnen met laser op een politiehelikopter en vliegen met drone rond NAVO-top
Op donderdag 18 december vond er een themazitting luchtvaart plaats in de rechtbank van Haarlem. In totaal moesten zich zes verdachten voor de rechter verantwoorden omdat zij ervan worden verdacht een strafbaar feit te hebben gepleegd binnen de luchtvaart.
Eén man had de orde aan boord van een vliegtuig verstoord en de aanwijzingen van het personeel niet opgevolgd, twee mannen hadden met een laserpen op een politiehelikopter geschenen waardoor de bemanning verblind raakte en de andere drie verdachten hadden met een drone gevlogen op plekken waar dat vanwege de NAVO-top was verboden.
Niet luisteren naar personeel aan boord
De eerste verdachte die voor de rechter moest verschijnen, was een 46-jarige man uit Hellevoetsluis. Afgelopen zomer, op 28 juli, zat hij in een Nederlands vliegtuig dat onderweg was van Singapore naar Denpasar. Hij was onder invloed van alcohol en veroorzaakte overlast in het vliegtuig. Het personeel aan boord vroeg hem te stoppen met drinken, luid praten, te blijven zitten en andere passagiers niet aan te raken. Maar de man luisterde hier niet naar. De gezagvoerder deed op Schiphol aangifte tegen de man, die uiteindelijk werd gedagvaard.
De man verklaarde ter zitting dat hij in de war was vanwege de alcohol en heeft zijn spijt betuigd. Vanwege het gedrag mag de man de aankomende vijf jaren niet meer met de betreffende luchtvaartmaatschappij vliegen en moest hij met een andere maatschappij terug naar Nederland. De officier van justitie benoemde ter zitting dat de man voor een onveilige situatie aan boord had gezorgd door niet naar het personeel aan boord te luisteren en ook met zijn gedrag de passagiers gevoelens van onrust had gegeven. Dit alles neemt hij de man kwalijk. Uiteindelijk eiste de officier van justitie een geldboete ter hoogte van € 600,- en één week voorwaardelijke hechtenis. De kantonrechter veroordeelde de man tot een geldboete van € 600,-.
Met laserpen in politiehelikopter geschenen
De tweede verdachte was een 18-jarige man uit Den Haag die op 16 maart 2025 voor gevaar voor het luchtverkeer zorgde door met een laser in de ogen van de bemanning van een politiehelikopter te schijnen en daarmee ook de piloot mishandelde. De man scheen op de cockpit van een politiehelikopter, die was ingezet naar aanleiding van een melding waarbij iemand over het spoor zou lopen.
De piloot werd hevig verblind door de laser en kreeg pijn aan zijn ogen. Ook moest hij zijn ogen sluiten en afwenden van de laser waardoor hij de helikopter niet meer goed kon besturen. Ook de andere bemanning raakte verblind. Dit zorgde voor een gevaarlijke situatie: de bemanning moest het hoofd afwenden van de laserstraal, kon de instrumenten niet meer aflezen en het was onmogelijk om de helikopter op een normale wijze te besturen. De verdachte verklaarde ter zitting dat het nooit zijn bedoeling was om gevaar te veroorzaken of iemand te mishandelen. Hij had een laserpen via internet gekocht en wilde deze uittesten. Op gebouwen in de omgeving zag hij een weerkaatsing en hij wilde proberen of hij dat ook zou zien op de helikopter. Hij zag echter geen weerkaatsing en dacht daarom dat hij de helikopter niet had geraakt.
De officier van justitie heeft ter zitting gewezen op de ernst van het feit, aan de ene kant werd de veiligheid van het luchtverkeer in gevaar gebracht én er werd hierdoor een piloot mishandeld. De officier van justitie hield rekening met de jeugdige leeftijd van de verdachte en eiste een taakstraf voor de duur van 120 uur en één maand voorwaardelijke gevangenisstraf. De rechter hield nog meer rekening met de jeugdige leeftijd van verdachte, die ter zitting meermalen zijn spijt betuigde en zijn excuses wilde aanbieden. De rechter veroordeelde de man tot een taakstraf van 120 uur waarvan 20 uur voorwaardelijk, met een proeftijd voor de duur van twee jaar.
Tweede verdachte die met een laserpen in politiehelikopter scheen
Daarna moest een 57-jarige man uit Eersel zich tegenover de rechter verantwoorden. Ook hij had met een laserpen op een politiehelikopter geschenen en veroorzaakte daarmee een gevaar voor het luchtverkeer. Dit speelde zich af op 15 maart 2025 in Valkenswaard. De politiehelikopter was op dat moment bezig met een surveillancedienst. De piloot en de bemanning aan boord moesten hun blik afwenden, de hele cockpit was fel verlicht. Zij konden daardoor niet meer naar buiten kijken. Hierdoor was er sprake van gevaar en werd het werk verstoord.
De man verklaarde dat hij samen met een bekende was en dat diegene dacht dat er een drone in de lucht vloog. De man zag lampjes in de lucht en scheen daar toen vanuit een dakraam op. Hij wist, zo zei hij, niet dat het een politiehelikopter was. De politiehelikopter kon precies nagaan vanuit welke woning op de helikopter was geschenen en waarschuwde collega’s. Even later stonden er twee politieauto’s voor de deur. De laserpen werd in beslag genomen.
De officier van justitie vroeg of de man de helikopter niet hoorde, daar deze een stuk meer lawaai maakt dan een drone. Hierop antwoordde de man ontkennend. Hij gaf aan dat het nooit zijn intentie was geweest om iemand iets aan te doen.
De officier van justitie benadrukte de ernst van de zaak. Het incident vond plaats binnen de CTR van Eindhoven, waar meer luchtverkeer aanwezig kan zijn. De bemanning van de politiehelikopter besloot noodgedwongen de verlichting van de helikopter uit te zetten, zodat zij niet meer zichtbaar waren voor diegene die op hen scheen, maar dus ook niet meer voor ander luchtverkeer.
De officier van justitie eiste een werkstraf van 150 uur en één maand voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van twee jaar. De rechter veroordeelde de man tot een taakstraf van 120 uur, waarvan 20 uur voorwaardelijk en één maand voorwaardelijke gevangenisstraf met een proeftijd van twee jaar.
Vliegen met een drone vlak voor NAVO-top
De drie laatste verdachten (waarvan één niet verscheen) die zich voor de rechter moesten verantwoorden hadden met een drone gevlogen, toen dat vanwege de NAVO-top was verboden. Zij reageerden niet op het een transactievoorstel dat hen was gedaan en weden daarom gedagvaard.
Een 27-jarige man uit Leiden vloog op 21 juni op het strand van Scheveningen. Naast dat dit op dat moment niet mocht vanwege de aanstaande NAVO-top, had hij zich ook niet geregistreerd als exploitant van de drone.
De man vertelde ter zitting dat hij van dit alles niet op de hoogte was. De rechter vroeg aan hem of hij zich inmiddels al wel had geregistreerd. De man antwoordde dat hij dat nog niet had gedaan. Vanwege de twee strafbare feiten eiste de officier van justitie een geldboete van in totaal € 600,- (€ 500,- voor het vliegen met een drone in een gebied waar dit niet mocht tijdens de NAVO-top en € 100,- voor het niet geregistreerd staan als exploitant).
De volgende aanwezige verdachte, een 19-jarige man uit Den Haag stond voor dezelfde feiten terecht. Ook hij vloog op 21 juni op het strand van Scheveningen en had zich niet geregistreerd als exploitant van de drone.
De man vertelde dat hij niet wist dat hij op dat moment niet op het strand mocht vliegen en ook niet dat hij zich had moeten registeren als exploitant. Dat had hij inmiddels wel in orde gemaakt en liet de bewijzen daarvan ter zitting zien.
Vanwege deze twee strafbare feiten eiste de officier van justitie een geldboete van in totaal €600,- (€ 500,- voor het vliegen waar dat op dat moment niet was toegestaan en € 100,- voor het niet geregistreerd staan als exploitant)
De rechter veroordeelde de man voor de twee strafbare feiten en legde een deels voorwaardelijke geldboete op: € 600,- waarvan 200,- voorwaardelijk.
Een 34-jarige man kwam niet opdagen. Hij vloog op 23 juni in het Westbroekpark in Den Haag. Daar mocht hij vanwege de aanstaande NAVO-top niet vliegen. Ook had hij geen vliegbewijs en hij had zich niet geregistreerd als exploitant van de drone. De officier van justitie nam in strafverzwarende zin mee dat verdachte de drone gebruikte voor zijn werk en eiste een geldboete van in totaal € 1350,- (€ 1000,- voor het vliegen waar dat op dat moment niet was toegestaan, € 250,- voor het vliegen zonder dronebewijs en € 100,- voor het niet geregistreerd staan als exploitant). De rechter ging iets lager zitten en legde een boete op van € 1150,-.
De officier van justitie benadrukte tijdens de zitting de ernst van het feit dat de dronepiloten in de dagen voor de NAVO-top met hun drone vlogen op plekken waar dat vanwege de aanstaande top om veiligheidsredenen verboden was.
Als dronebestuurder neem je deel aan het vliegverkeer en dit brengt in het belang van de veiligheid een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Waaronder je vooraf goed voorbereiden en dus nagaan waar je wel en niet mag vliegen. Hiervoor kun je bijvoorbeeld de website van de Rijksoverheid raadplegen. Voor de laatste informatie waar je wel en niet mag vliegen wordt hier Aeret aanbevolen.
De officier van justitie merkte ter zitting op dat het niemand mocht zijn ontgaan dat er rondom de NAVO-top beperkingen golden voor dronevliegers.
Zo was al op 21 februari op Dronewatch te lezen dat er mogelijk een gigantische no-flyzone van kracht zou zijn tijdens de NAVO-top eind juni. Op de website van de Rijksoverheid en verschillende nieuwssites werden de geldende beperkingen vooraf onder de aandacht gebracht. Ook via de kanalen van de Koninklijke Marechaussee, politie en het Openbaar Ministerie werd aandacht geschonken aan het droneverbod rondom de NAVO-top.
Veiligheid absolute topprioriteit tijdens NAVO-top
De officier van justitie ter zitting: ‘Laat duidelijk zijn, het gaat hier om de NAVO-top, het evenement waar de staatshoofden en regeringsleiders van de 32 NAVO-lidstaten aanwezig waren, een bijeenkomst waar veiligheid absolute topprioriteit was. Het sluiten van het luchtruim was onderdeel van deze veiligheid en dat had voor de verdachte als dronepiloot bekend moeten zijn.’
Ook wees de officier van justitie erop dat van de buitenkant niet zichtbaar is of de drone wordt bestuurd door een recreant of iemand met kwade bedoelingen, daarom moet er direct op worden geacteerd.
Gelet op het vliegen vlak voor de NAVO-top, is het Openbaar Ministerie van de richtlijnen (die gelden wanneer iemand op elke willekeurige locatie in Nederland de regels overtreedt) afgeweken en is de boete hoger dan normaal. Ook dat is vooraf aangekondigd.’
Geen van de verdachten had zich ook geregistreerd als exploitant, wat volgens de regelgeving wel moet om deel te kunnen nemen aan het luchtverkeer. Na aanmelding krijg je een nummer dat zichtbaar op de drone moet worden aangebracht. Dat is net zoiets als met een auto rijden zonder kentekenplaat. Met een exploitantennummer kunnen dronepiloten worden opgespoord.