Wat doet het Landelijk Parket?
Het LP is samen met het Team Internationale Misdrijven (TIM) verantwoordelijk voor de opsporing en vervolging van personen die zich schuldig hebben gemaakt aan genocide, oorlogsmisdrijven, foltering, misdrijven tegen de menselijkheid en gedwongen verdwijningen. De universele rechtsmacht die voor internationale misdrijven geldt, is in Nederland enigszins beperkt, in die zin dat politie en OM onderzoeken kunnen starten wanneer:
- De verdachte (ongeacht zijn of haar nationaliteit) zich in Nederland bevindt;
- De misdrijven gepleegd zijn tegen personen met de Nederlandse nationaliteit; of
- De verdachte de Nederlandse nationaliteit heeft.
Zo is er onder andere onderzoek gedaan naar de Nederlander Frans van A., die later is veroordeeld voor het leveren van chemische stoffen voor wapens aan de toenmalige Iraakse president Saddam Hoessein.
Uitleveren
Naast opsporen en vervolgen kunnen personen ook worden uitgeleverd. Dit betekent dat personen die in Nederland verblijven uitgeleverd worden aan een ander land om daar te worden berecht of om hun straf uit te zitten. Het uitgangspunt is dat opsporing en vervolging van internationale misdrijven zoveel mogelijk moet plaatsvinden in het land waar de misdrijven zijn gepleegd. Daar ligt in de regel het bewijs en zijn de procesdeelnemers ingevoerd in taal, cultuur en achtergronden van de gebeurtenissen. Bovendien bevinden zich daar over het algemeen de slachtoffers en nabestaanden.
Zo werd in 2010 de Nederlander Senad A. door Nederland uitgeleverd aan Bosnië-Herzegovina. Daar werd hij in 2011 tot 8 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor zijn betrokkenheid bij oorlogsmisdrijven in 1993 in Bosnië-Herzegovina. Een ander voorbeeld is de uitlevering van Giorgi D. aan Georgië op 20 maart 2016. Giorgi D. wordt er in Georgië van verdacht als hoofd van een veiligheidsdienst opdracht te hebben gegeven tot foltering en betrokken te zijn geweest bij de moord op drie gevangenen.
Overleveren
Tussen landen van de Europese Unie worden sinds 2004 personen niet meer uitgeleverd, maar overgeleverd. Het is in principe hetzelfde als uitlevering, maar deze procedure is eenvoudiger en sneller.