Onderzoek MH17: nog veel onduidelijk in radarbeelden uit Rusland
Er blijft nog altijd veel onduidelijk aan de radarbeelden die de Russische Federatie beschikbaar heeft gesteld aan het strafrechtelijk onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17. Dat wordt vooral veroorzaakt door het ongebruikelijke en afwijkende format waarin de radargegevens zijn aangeleverd. Er kan daarom nog niet met zekerheid worden vastgesteld of de beelden authentiek zijn en wat de beelden precies laten zien.
Al in oktober 2014 deed het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) voor het eerst een rechtshulpverzoek aan de Russische Federatie, waarin werd verzocht om alle voor het onderzoek relevante informatie. Met een presentatie op televisie maakte de Russische Federatie eind september 2016 nieuwe radarbeelden openbaar. Dit beeldmateriaal is een maand later aan het Nederlandse OM verstrekt.
Overigens heeft het OM tijdens de presentatie van de onderzoeksresultaten van het JIT in september 2016 al aangegeven dat het feit dat de BUK niet op radarbeelden te zien is, niet betekent dat deze daar ook niet gevlogen heeft.
Voor informatie-uitwisseling tussen luchtverkeersleidingsorganisaties wordt vaak het door Eurocontrol ontwikkelde ASTERIX-format gebruikt. De International Civil Aviation Organization (ICAO) stelt het gebruik van dit format niet verplicht, maar noemt het in een handleiding een nuttige standaard. Het format is inmiddels internationaal breed geaccepteerd en wordt wereldwijd gebruikt. Gegevens die in het ASTERIX-format worden aangeleverd, kunnen op een verantwoorde wijze worden geïnterpreteerd en gecontroleerd op manipulaties en fouten. Uit publicaties op websites die aan de Russische overheid zijn gelieerd blijkt dat ook de Russische Federatie het ASTERIX-format hanteert.
De Russische Federatie heeft de genoemde radargegevens niet aangeleverd in het ASTERIX-format. Om het beeldmateriaal toch te kunnen analyseren, deden de Russische autoriteiten er aparte software zonder handleiding bij.
Deze software was Russischtalig en moest dus eerst worden vertaald. Daarna moest deze software worden getest, zowel op functionaliteit als op betrouwbaarheid. Met de vertaling en het bekend raken met de werking van de software is veel tijd verloren gegaan. Pas daarna konden de data worden geanalyseerd. Op de overgedragen data is minder te zien dan wanneer het materiaal aangeleverd zou zijn volgens het ASTERIX-format. Inmiddels is door het OM externe expertise ingeschakeld.
Het OM heeft de justitiële autoriteiten van de Russische Federatie laten weten dat een aanvullend rechtshulpverzoek zal worden gestuurd. Er zal nog geruime tijd nodig zijn om de radarbeelden te analyseren.