OM vraagt verbod motorclub Satudarah

Het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie (OM) heeft vrijdag 29 september de rechtbank Den Haag gevraagd de Satudarah Motorcycle Club (SMC) te verbieden. Het OM wil dat er definitief een einde komt aan de aanwezigheid van SMC in Nederland.

Naar het oordeel van het OM is de werkzaamheid van deze zogenoemde 1% motorclub (1%MC) in strijd met de openbare orde. Het Openbaar Ministerie concludeert in het verzoek dat de clubs Supportcrew 999, Saudarah en Yellow Snakes MC zodanig verweven zijn met Satudarah MC, dat zij feitelijk onderdeel zijn van deze club en daarom ook onder het gevraagde verbod moeten vallen.

Het OM baseert zich in het verzoekschrift voor een civiel verbod op artikel 2:20 van het Burgerlijk Wetboek. In het verzoekschrift en het bijbehorende dossier van vele honderden pagina’s staat een uitgebreide beschrijving van de activiteiten van SMC en hoe ondermijnend en ontwrichtend deze zijn voor de samenleving. Met een omvangrijke en gedetailleerde onderbouwing  wordt in het dossier bij het verzoekschrift beschreven hoe de (vaak criminele) gedragingen van de motorbende een gevaar opleveren voor het maatschappelijk leven. Het verzoekschrift is ingediend bij de rechtbank Den Haag omdat Moordrecht, waar Satudarah MC is opgericht, in het arrondissement Den Haag ligt.

Structurele criminaliteit

Het Openbaar Ministerie  ziet dat Satudarah een gewelddadig imago cultiveert dat wordt gebruikt voor afpersing en intimidatie, structureel criminaliteit pleegt en faciliteert en een subcultuur van wetteloosheid heeft gecreëerd voor zijn leden. Zo hebben verschillende bestuursleden in interviews verteld dat bij de club alleen kindermisbruik niet wordt geaccepteerd. Uit onderschepte communicatie en documenten blijkt onder meer dat binnen Satudarah een onderscheid wordt gemaakt tussen ‘clubgerelateerd vastzitten’ (waarbij de gedetineerde onder meer financieel gesteund wordt door de club) en vastzitten om andere redenen. Ook wordt binnen de club een strikte zwijgplicht gehandhaafd.

Leden van motorclub Satudarahmaken zich, veelal samen met andere clubleden, vaak schuldig aan criminele activiteiten zoals drugshandel, wapenbezit en afpersing. Zo zijn  de afgelopen jaren Satudarah (bestuurs)leden veroordeeld voor afpersingen gepleegd in onder meer RodenAlmeloApeldoornMaastrichtEindhoven en Den Haag. Daarbij wordt vaak het imago van de club gebruikt om angst aan te jagen en wordt soms grof geweld gebruikt. Zo zijn in juli 2016 twee Satudarah leden veroordeeld voor een woningoverval in Tilburg die diende om een ‘schuld’ te innen. Daarbij is  de 70-jarige bewoner zo ernstig mishandeld dat hij verschillende botbreuken en tandletsel opliep en in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Bij de politie zijn de afgelopen jaren ook tientallen meldingen over afpersingen door Satudarah MC binnengekomen waarbij de betrokkenen uit angst geen aangifte wilden doen.

Geweldscultuur

Binnen de club heerst in het bijzonder een geweldscultuur, waarin geweld normaal wordt gevonden en van leden geweldpleging wordt verwacht waar de club dat nodig vindt. In het dossier bij het verzoekschrift zijn honderden geweldsincidenten door Satudarah leden in kaart gebracht.  Bestuursleden hadden daarbij vaak een initiërende en leidende rol. In de documentaire One Blood is te zien hoe een Satudarah lid door bestuursleden een zogenaamd 1% teken krijgt uitgereikt voor ‘een daad van agressie’, omdat hij ‘een probleem hardhandig de grond in heeft gedrukt’. Datzelfde lid wordt later, in mei 2016, veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar voor afpersing, poging afpersing in een tweede zaak en medeplegen van zware mishandeling.

In de afgelopen jaren zijn Satudarah (bestuurs)leden veroordeeld voor geweldplegingen in onder meer RijsbergenNijverdalTilburgDelftEnschedeDen Haag, Eindhoven, Hoorn,  Zaandam, Maastricht, Barendrecht, en Noordwolde.  In juli 2017 zijn meerdere  Satudarah-leden veroordeeld voor de groepsgewijze zware mishandeling van twee slachtoffers in een club in Amstelveen. Daarbij is tegen het hoofd van een van de slachtoffers getrapt en is er met een glas geslagen.

In nog veel meer andere gevallen van mishandelingen door Satudarah leden die in de afgelopen jaren aan de politie zijn gemeld, hebben slachtoffers en getuigen – vaak uit angst voor de club - geweigerd mee te werken aan onderzoek, waardoor geen vervolging kon worden ingesteld. Veel geweldplegingen vonden plaats in de openbare ruimte, waar willekeurige voorbijgangers getuige - en soms ook slachtoffer - werden. In meerdere gevallen was sprake van gebruik van wapens, verregaande vernielingen in horecazaken en ernstig letsel bij slachtoffers, waaronder botbreuken en tandletsel.

De afgelopen jaren zijn tientallen Satudarah (bestuurs)leden veroordeeld voor wapenbezit, waarbij het ook vele malen om zware wapens ging. Deze week veroordeelde de rechtbank Amsterdam nog een Satudarah lid  omdat hij met drie andere leden en een geladen pistoolmitrailleur werd aangetroffen in een auto die ‘s nachts op de A10 tegen het verkeer in reed. In april  is een Satudarah lid uit Den Bosch veroordeeld voor het bezit van een vuurwapen en een handgranaat. In 2015  is een Satudarah lid uit Hoensbroek veroordeeld omdat hij een automatisch vuurwapen in bezit had en daar ’s nachts willekeurige voorbijgangers, waaronder een hoogzwangere vrouw, mee had bedreigd.

Bad standing

Binnen Satudarah MC komt ook veel onderling geweld voor. Er wordt een praktijk gehanteerd dat leden in bad standing uit de club gezet kunnen worden. De afgelopen jaren hebben tientallen ex-leden van Satudarah bij de politie melding gedaan van bedreiging, mishandeling en/of afpersing door hun (voormalige) clubgenoten. Verschillende van hen vertelden daarbij ernstig mishandeld en bedreigd te zijn, in verschillende gevallen ook met vuurwapens. Veel ex-leden zijn gedwongen een geldbedrag en/of hun voertuig aan de club af te staan. In sommige gevallen was sprake van zeer ernstig letsel.  Zo vertelde een ex-lid in januari 2017 aan de politie dat hij in 2016 bad standing de club is uitgezet en in een Satudarah clubhuis zo is mishandeld dat hij twee gebroken armen, gebroken ribben en een gebroken oogkas heeft opgelopen. Ook vertelde hij dat Satudarah-leden zijn auto en motor hebben afgenomen.

De meeste ex-leden die zulke meldingen deden wilden geen aangifte doen uit angst voor de club. Meerdere van hen gaven aan uit angst voor de club (met hun gezin) tijdelijk hun woning te hebben verlaten of permanent te gaan verhuizen. Doordat slachtoffers, getuigen en verdachten in de meeste gevallen niet wilden meewerken aan politie onderzoek, konden de daders vaak niet vervolgd worden. In enkele gevallen zijn Satudarah-leden wel vervolgd en veroordeeld voor het mishandelen en/of afpersen van hun voormalige clubgenoten. Begin deze maand, op 6 september 2017, liep op een bijeenkomst van Satudarah in een café in Den Haag een vechtpartij tussen leden nog flink uit de hand. Er werden voorwerpen door het café gegooid en een van de leden is door zijn clubgenoten met steekwonden naar het ziekenhuis gebracht. Twee leden zijn aangehouden als verdachten.

De politie heeft de laatste jaren verschillende signalen ontvangen dat leden van Satudarah uit angst voor geweld door hun clubgenoten niet uit de club durven te stappen als zij dat willen. In januari 2016 vertelde bijvoorbeeld een vrouw aan de politie dat zij al een jaar bezig was haar zoon los te weken uit Satudarah MC maar dat hij alleen de club kan verlaten als hij 4.000 euro betaalt of bescherming zoekt bij een andere motorclub. In juni  2016 vertelde de vrouw van een Satudarah-lid aan de politie dat haar man uit de club wil stappen, maar dat dit niet kan in verband met het gevaar dat hij dan zou lopen.

Andere motorclubs

Satudarah is verder verwikkeld in een permanente, gewelddadige territoriumstrijd met andere motorclubs. Daarbij wordt in onderlinge communicatie tussen leden regelmatig gesproken over ‘oorlog’ met andere grote motorclubs en geldt binnen de club een waarschuwingssysteem waarmee 24 uur per dag met een zogenaamd ‘Code Rood’ grote groepen clubleden kunnen worden opgeroepen.  In het kader van deze ‘oorlog’ hebben Nederlandse Satudarah (bestuurs)leden automatische vuurwapens aan hun clubgenoten in Duitsland geleverd. In onder meer Denemarken en Duitsland is het in deze strijd tot ernstig geweld gekomen, waaronder schiet- en steekpartijen.

In Nederland legt SMC bovendien op intimiderende wijze haar wil en beperkingen op aan kleinere motorclubs. Uit meerdere bronnen blijkt dat Satudarah andere motorclubs verbiedt om geel-zwart als clubkleuren te hanteren, zich ook MC te noemen of zich überhaupt te vestigen. Uit interne documenten blijkt dat Satudarah claimt het alleenrecht te hebben op het gebruik van de kleuren geel en zwart, en dat het nationale bestuur aan leden de opdracht heeft gegeven om clubkleding van een andere club af te pakken, ‘zo nodig kwaadschiks’. De politie heeft vastgesteld dat verschillende gewone motorclubs (vaak na intimidatie) aan de eisen van Satudarah voldoen en afzien van het gebruik van kleuren of afkortingen waarop Satudarah het alleenrecht meent te hebben.

Aanpak overheid

Motorclub Satudarah is buiten Nederland actief in verschillende andere landen. In Duitsland is SMC in 2015 geheel verboden. In andere landen, waaronder Denemarken, België, AustraliëNoorwegenZwedenFinland en de Verenigde Staten,  zijn (vaak grootschalige) strafrechtelijke onderzoeken en strafvervolgingen tegen meerdere (bestuurs)leden van SMC uitgevoerd en bestuurlijke maatregelen genomen.

In de afgelopen jaren is ook in Nederland door de overheid vaak opgetreden om zware criminaliteit en overlast door SMC tegen te gaan. Dat gebeurde zowel strafrechtelijk als bestuursrechtelijk. Wanneer misdrijven zijn vastgesteld, is vaak ook strafrechtelijk vervolgd. Er zijn ook veel incidenten die niet konden worden vervolgd door de zwijgplicht van leden van 1%MC’s en een gebrek aan medewerking van angstige slachtoffers en getuigen.

Bestuurlijke maatregelen hebben in verschillende Nederlandse gemeenten geleid tot cameratoezicht, sluiting van woningen en cafésafgelasting van publieksevenementen en noodverordeningen. Vanuit het openbaar bestuur en de politie is de afgelopen jaren vele malen aangedrongen op een verbod van motorbendes zoals Satudarah.   Ook het OM meent dat een minder vergaand alternatief dan een algeheel verbod niet voorhanden is. Er is niet sprake van enkele losse incidenten, maar van een clubcultuur van wetteloosheid en geweld. Dat maakt een verbod noodzakelijk om een einde te maken aan de ernstige dreiging die van Satudarah MC uitgaat.