Waarom de meeste A12-activisten niet worden vervolgd

Nee, het blokkeren van een snelweg is op zichzelf gevaarlijk en verboden. Het blokkeren van de A12 is ook niet toegestaan onder het recht op demonstratie; de burgemeester heeft demonstraties op die plek steeds verboden. Als mensen in strijd met dat verbod toch de Utrechtsebaan op gaan om actie te voeren, plegen zij een strafbaar feit (overtreding van de Wet openbare manifestaties, kortweg WOM). Dat was zaterdag ook het geval en daarom zijn de actievoerders zaterdag ook aangehouden en weggevoerd.

De meeste actievoerders zijn aangehouden enkel voor het overtreden van de Wet openbare manifestaties, zij hebben actie gevoerd op een plek waar de burgemeester dat uitdrukkelijk had verboden. De rechter heeft in eerdere uitspraken bepaald dat als:

- er sprake is van een vreedzame demonstratie;
- er geen sprake is van laakbaar gedrag (denk aan vernieling of geweldpleging);
- de mate van overlast die de demonstratie veroorzaakt beperkt is;

er vaak geen reden is om nog een straf op te leggen als verdachten al zijn aangehouden door de politie. In die gevallen ziet het OM dan ook geen reden voor strafvervolging.

Dat is ook gebeurd voor mensen die als eerste de Utrechtsebaan zijn opgelopen, terwijl daar nog auto's reden. Zij plegen dan een ernstig strafbaar feit. Maar iedereen die daarna komt, als de weg al buiten gebruik is, draagt in feite niet meer bij aan de gevaarzetting. Zij sluiten zich aan bij een manifestatie die door de burgemeester niet is toegestaan en overtreden daarmee de Wet openbare manifestaties.

De Utrechtsebaan moet gewoon gebruikt kunnen worden waarvoor die is bedoeld: verkeer de stad in en uit. Als de burgemeester een demonstratie daar verbiedt, en actievoerders houden zich niet aan het verbod, moet er worden ingegrepen door de politie. Als andere middelen die de burgemeester ter beschikking staan niet effectief zijn gebleken om de weg weer vrij te maken, kunnen actievoerders op gezag van het Openbaar Ministerie worden aangehouden. We hebben wel gekozen voor een zo efficiënt mogelijke afhandeling van de arrestanten.  Zonder extra papierwerk voor de politie, die het al druk genoeg heeft, en zonder honderden strafzaken waarin geen bestraffing meer zal volgen. We weten van eerdere blokkades dat een deel van deze actiegroep bewust stuurt op zo veel mogelijk arrestaties, om daarmee aandacht te vragen voor het doel waarnaar ze streven. Daar is het strafrecht niet voor bedoeld.

Deze 33 actievoerders, onder wie een vader met een minderjarig kind, zijn de A12 op gegaan toen daar nog auto's reden. Ze zijn aangehouden voor het creëren van een gevaarlijke verkeerssituatie, en voor belemmering: toen de waterwerper eraan kwam, op weg naar de 'hoofdmanifestatie', wilden ze niet aan de kant gaan. Daarmee hebben ze het werk van de politie doelbewust belemmerd.

De burgemeester beoordeelt per geval of aan een demonstratie beperkingen moeten worden opgelegd, of dat die demonstratie beëindigd moet worden. Mensen die deze aanwijzingen negeren, zullen in gelijke gevallen op dezelfde manier worden behandeld. De gemeente faciliteert nagenoeg alle demonstraties die worden aangekondigd, dat zijn er ruim 2.000 per jaar. Daarbij wordt niet gekeken naar de inhoud van een demonstratie.